Η Ένωση Ελλήνων Χημικών έρχεται για μία ακόμη χρονιά να υπενθυμίσει ότι η 11ηΜαρτίου έχει καθιερωθεί από το 1995 ως Πανελλήνια Ημέρα Χημείας, με στόχο να ενημερώνει τον πολίτη ότι η Χημεία είναι η βασική επιστήμη, η οποία μπορεί να διατυπώσει τα ερωτήματα, αλλά κυρίως να παράσχει και τις απαντήσεις. Ξεκινώντας από τα φιλοσοφικά ερωτήματα της ύπαρξης, και φθάνοντας σε απλά καθημερινά ερωτήματα που αφορούν στην υγεία, στην ποιότητα της ζωής, στον τρόπο που λειτουργούν οι οργανισμοί, στην εξοικονόμηση φυσικών πόρων, στην παραγωγή και την χρήση καινοτόμων υλικών, η Χημεία είναι η επιστήμη που βρίσκεται στον πυρήνα της απάντησης.
Πολλές φορές η «Χημεία» και τα «χημικά» αναφέρονται με την αποστροφή που προκαλεί κάτι που δεν είναι φυσικό και φορτώνονται με την ενοχή για τα δεινά αυτού του κόσμου.Πόσο άδικες και πόσο αντιεπιστημονικές είναι αυτές οι αναφορές! Άδικες, γιατί η ζωή είναι Χημεία. Μικρές «εκρήξεις» νευροδιαβιβαστών, δηλαδή των χημικών ουσιών - αγγελιοφόρων των εγκεφαλικών μηνυμάτων στα εγκεφαλικά κύτταρα είναι υπεύθυνες για τα συναισθήματα και τις συμπεριφορές μας. Όταν η χημική ουσία ντοπαμίνη πλημυρίζει τα εγκεφαλικά κύτταρα ο άνθρωπος θέτει στόχους και γεμίζει από ευχαρίστηση όταν τους επιτυγχάνει, ενώ η έκρηξη της ωκυτοκίνης, της ορμόνης της αγκαλιάς, τον γεμίζει με τρυφερότητα και αισθήματα εμπιστοσύνης. Είναι μια άλλη χημική ουσία, η σεροτονίνη, που εμποδίζει την κατάθλιψη και μία άλλη το κολλαγόνο που επιτρέπει στο δέρμα να είναι ελαστικό.
Είναι η ανάπτυξη της επιστήμης της Χημείας που βελτίωσε την υγεία, επέκτεινε το προσδόκιμο της ζωής, επέτρεψε με τα νέα υλικά που κατασκεύασε την έκρηξη της τεχνολογίας, μείωσε την πείνα, έκανε την ζωή πιο καθαρή, πιο ασφαλή και πιο έγχρωμη, μια που και η παλέτα των χρωμάτων από την οποία σήμερα με ευκολία διαλέγουμε δεν είναι παρά λίγο περισσότερο από 100 χρόνων επίτευγμα της Χημείας.
Έχει και προβλήματα η ανάπτυξη της Χημείας, ατυχήματα, υπερκατανάλωση φυσικών πόρων, κακές πρακτικές, αστοχίες στην παραγωγή προϊόντων, διαχείριση επικίνδυνων ουσιών, αλλά είναι αντιεπιστημονικό να επιρρίπτουμε την ευθύνη στην Επιστήμη.
Δεν υπάρχει κακή επιστήμη, όπως δεν υπάρχουν και κακές ανακαλύψεις ή κακά προϊόντα. Υπάρχουν κακές πρακτικές και κακή χρήση και αυτές συνδέονται με την έλλειψη γνώσης και την ανεπαρκή εκπαίδευση.
Σήμερα που διανύουμε το πρώτο μισό του 21ου αιώνα, ενός αιώνα που θα χαρακτηριστεί από την έκρηξη της τεχνολογίας και την εξέλιξη της 4ης Βιομηχανικής Επανάστασης ασφαλής πολίτης θα είναι ο εκπαιδευμένος να αναγνωρίζει, να αξιολογεί, να σκέφτεται, να κρίνει, να επηρεάζει και να αποφασίζει πολίτης.
Σε αυτό το πολύπτυχο η οργανωμένη και με συνοχή μελέτη της Χημείας στο πλαίσιο του εκπαιδευτικού συστήματος θα μπορούσε να εφοδιάσει τον πολίτη, αλλά και τον μελλοντικό επιστήμονα όχι μόνο με γνώσεις, αλλά κυρίως με ένα οργανωμένο, ορθολογικό και τεκμηριωμένο σύστημα σκέψης που θα αποτελέσει την πλατφόρμα της θεμελιώδους γνώσης πάνω στην οποία θα στηριχτεί σταθερά η οποιαδήποτε νέα.
Η αναβάθμιση της Χημείας στο εκπαιδευτικό σύστημα είναι μια επένδυση στην κοινωνία της γνώσης και συνδέεται άρρηκτα, όχι μόνο με την προετοιμασία του πολίτη, αλλά κυρίως με την δημιουργία προϋποθέσεων βιώσιμης οικονομικής και τεχνολογικής ανάπτυξης στηριγμένης σε σύγχρονη πρωτογενή και δευτερογενή παραγωγή και υπηρεσίες υψηλής προστιθέμενης αξίας.
Ας είναι η Πανελλήνια ημέρα Χημείας 2018 το έναυσμα για να δούμε τον σύγχρονο κόσμο και τις προοπτικές που υπάρχουν μέσα από το παράθυρο που η Χημεία μας ανοίγει με στόχο την οικοδόμηση ενός μέλλοντος στο οποίο οι καλές πρακτικές θα είναι περισσότερες από τις κακές, η ευημερία θα στηρίζεται στην συνέπεια, την επιμονή και την σκληρή εργασία, η ανάπτυξη θα στηρίζεται στην επιστήμη και στην παραγωγή και θα αφορά περισσότερους, και ο σεβασμός στον άνθρωπο και στο περιβάλλον θα είναι απαραίτητες προϋποθέσεις.
