Μετά από έρευνες για το καταστρεπτικό ευρωπαϊκό κύμα καύσωνα του 2003 (περίπου 22.000-35.000 θάνατοι σχετικοί με τις υψηλές θερμοκρασίες και περισσότερο από $12 δισεκατομμύρια ζημιά από απώλειες συγκομιδών) βρέθηκε ότι οι κλιματικές αλλαγές έχουν τουλάχιτσον διπλασιάσει τον κίνδυνο σημαντικού καύσωνα στην ηπειρωτική Ευρώπη. Προβλέπεται δε, ότι μέχρι το 2080 σχεδόν θα εξαφανιστούν οι κρύες μέρες του χειμώνα, ενώ τα καυτότερα καλοκαίρια θα αυξηθούν.
Ο βαθμός κάλυψης με χιόνι και πάγο του βόρειου ημισφαιρίου έχει μειωθεί κατά 10% από το 1966 και με βάση τα μοντέλα που έχουν αναπτυχθεί προβλέπεται ότι θα μειωθεί περαιτέρω κατά τη διάρκεια του 21ου αιώνα. Η στάθμη της θάλασσας γύρω από την Ευρώπη αυξάνεται από 0,8 mm /έτος ως και 3,0 mm /έτος σε σχέση με στον προηγούμενο αιώνα. Η εκροή των ποταμών έχει αλλάξει κατά τη διάρκεια των τελευταίων δεκαετιών σε ολόκληρη την Ευρώπη και οι κλιματικές αλλαγές προβλέπεται ότι θα επιφέρουν περαιτέρω αλλαγές στα ποτάμια συστήματα
Η αλλαγή του κλίματος μπορεί να είναι μεγαλύτερη απειλή στη βιοποικιλότητα από την απώλεια βιότοπων! Μια διεθνής ομάδα ερευνητών που μελετούν περισσότερα από 1.100 ζώα σε όλο τον κόσμο θεωρεί ότι σχεδόν το ένα τέταρτο αυτών των ειδών θα μπορούσε να εκλείψει εάν οι τάσεις κλίματος ακολουθήσουν τα υπάρχοντα μοντέλα.
Οι αλλαγές στο κλίμα μπορεί να έχουν επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία άμεσα (π.χ., επιδράσεις από πλημμύρες και τις θύελλες) και έμμεσα μέσα από ασθένειες, μολυσματικές επιδημίες, ποιότητα νερού, ατμοσφαιρική ποιότητα, και διαθεσιμότητα και ποιότητα τροφίμων. Η υγεία των πολιτών θα επηρεαστεί έντονα από τις τοπικές περιβαλλοντικές συνθήκες και τις κοινωνικοοικονομικές περιστάσεις, και από μια σειρά κοινωνικών, θεσμικών, τεχνολογικών, και συμπεριφοριστικών προσαρμογών που λαμβάνονται για να μειωθεί η απειλή.
Το Πρωτόκολλο του Κιότο είναι μια πρώτη παγκόσμια προσπάθεια ελέγχου των εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου. Από τις 16 Φεβρουαρίου 2005 τα κράτη που το υπέγραψαν (37 ανεπτυγμένα και 104 αναπτυσσόμενα) δεσμεύονται να πετύχουν τους στόχους μείωσης ή περιορισμού των εκπομπών τους. Ο στόχος αυτός αναφέρεται σε έξι αέρια (διοξείδιο του άνθρακα, μεθάνιο, υποξείδιο του αζώτου, υδροφθοράνθρακες, πλήρως φθοριομένοι υδρογονάνθρακες και εξαφθοριούχο θείο). Αξίζει να σημειωθεί ότι οι ΗΠΑ και Αυστραλία έχουν δηλώσει ότι δεν προτίθενται να προχωρήσουν στη κύρωση του Πρωτοκόλλου και τα δύο αυτά κράτη ευθύνονται για περισσότερο από το ένα τρίτο των εκπομπών των ανεπτυγμένων χωρών.
Σύμφωνα με το Πρωτόκολλο, η Ευρωπαϊκή Ένωση και τα Κράτη-Μέλη της έχουν υποχρέωση μείωσης των εκπομπών κατά 8% κατά τη περίοδο 2008-2012 σε σύγκριση με τις εκπομπές του έτους βάσης (1990). Βάσει του άρθρου 4 του Πρωτοκόλλου που επιτρέπει την από κοινού ανταπόκριση στις υποχρεώσεις που αναλαμβάνονται από το Πρωτόκολλο, η Ελλάδα δεσμεύεται να περιορίσει την αύξηση των εκπομπών της στο +25% για το διάστημα 2008-2012 , προκειμένου να συνεισφέρει στο κοινό στόχο της ΕΕ για 8% μείωση των εκπομπών της για το αυτό διάστημα. Προς το παρόν η Ελλάδα φαίνεται να υπολείπεται του στόχου της κατά περίπου 10%.
Η Ε.Ε. έχει καταστρώσει πλαίσιο δράσεων για την αντιμετώπιση των κλιματικών αλλαγών ( European Climate Change Program - ECCP ), με κορυφαία δράση την οδηγία για την εμπορία δικαιωμάτων εκπομπής (2003/87/ΕΚ και 2004/101/ΕΚ).
Στο τέλος του 2004, η χώρα μας κατέθεσε το Εθνικό Σχέδιο Κατανομής Αερίων του Θερμοκηπίου στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Η Ελλάδα καλείται να εναρμονίσει την νομοθεσία της με την κοινοτική το συντομότερο δυνατό, ώστε οι ελληνικές βιομηχανικές μονάδες να διαθέτουν τα απαραίτητα Πιστοποιητικά Εκπομπών, τα οποία θα μπορούν να εμπορεύονται στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού χτηματιστηρίου ρύπων .
Υποχρέωση συμμετοχής έχουν τα διυλιστήρια, η τσιμεντοβιομηχανία, η χαλυβουργία, η υαλουργία, η χαρτοβιομηχανία η ασβεστοβιομηχανία, τα κεραμοποιία καθώς και όλες οι εγκαταστάσεις καύσης με θερμική ισχύ άνω των 20Μ W , ανεξαρτήτως δραστηριότητας. Σε ευρωπαϊκό επίπεδο το εμπόριο ρύπων αφορά περίπου 12.000 μονάδες και στην Ελλάδα περίπου 130. Ο κύριος εκπομπός διοξειδίου του άνθρακα είναι η ΔΕΗ, όπου η αναλογία εκπομπών της έναντι του συνόλου της υπόλοιπης βιομηχανίας είναι 5:!.
Σημαντικός στόχος της Ε.Ε. που της εξασφαλίζει ενεργειακή αυτοτέλεια και μείωση των εκπομπών είναι η κάλυψη του 22% της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας μέχρι το 2010. Η Ελλάδα εμφανίζει ένα ποσοστό της τάξης του 13% και αυτό χάρη στα υδροηλεκτρικά έργα. Οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας έχουν μεγάλες δυνατότητες ανάπτυξης στη χώρα μας, αλλά θα πρέπει για την εξέλιξη των ΑΠΕ να συμβάλλει θετικά το θεσμικό πλαίσιο και να απλοποιηθεί η αδειοδοτική διαδικασία.
Ο ρόλος του Χημικού στη διαχείριση τόσο σημαντικών περιβαλλοντικών θεμάτων είναι θεμελιώδης. Με την επιστημονική του κατάρτιση μπορεί να συνδράμμει τόσο στον προληπτικό όσο και στον κατασταλτικό έλεγχο των εκπομπών. Η ανάπτυξη νέων τεχνολογιών, η διαχείριση των αποβλήτων και της ενέργειας άπτονται των επιστημονικών του πεδίων. Η πολιτεία οφείλει να στελεχώνει τις αρμόδιες υπηρεσίες με υψηλά καταρτισμένο επιστημονικό προσωπικό. Ο χημικός σήμερα, είναι ο πλέον υπεύθυνος επιστήμονας για το περιβάλλον, όχι μόνο σε θέσεις αναλυτικών εργαστηρίων αλλά κυρίως ως σύμβουλος του κράτους. Η αειφορική ανάπτυξη επομένως περνά μέσα από... την Χημεία!
