Στις παρούσες συνθήκες η εκ νέου αναζήτηση τεχνολογικών θαυμάτων που θα «εξαφανίζουν» τα απορρίμματα σε κάποιο εξώτερο (ή εσώτερο;) πυρ δεν προσφέρει λύση. Θα ανοίξει έναν ακόμη ατέρμονα κύκλο ομφαλοσκόπησης ενώ κινδυνεύουμε να φθάσουμε στο σημείο να ζητούμε από τους Εισαγγελείς να χωροθετούν για «λόγους δημοσίου συμφέροντος».
Ευτυχώς στην Αττική, μετά από πολύχρονες αναζητήσεις, με τη ουσιαστική συμβολή του επιστημονικού κόσμου, υπάρχει εγκεκριμένος, θεσμοθετημένος Περιφερειακός Σχεδιασμός. Εκεί πρέπει να αναζητηθεί η λύση, η διέξοδος. Πουθενά αλλού.
Τα 4 σημεία κλειδιά που θα ανοίξουν το δρόμο είναι :
1. Κλείσιμο των ανεξέλεγκτων χωματερών και αποκατάστασή τους
Και εδώ θα πρέπει να πούμε με θάρρος ότι η Τοπική Αυτοδιοίκηση έδειξε τη γύμνια της στο ζήτημα της έλλειψης κοινωνικής αποδοχής της μικρόπνοης πολιτικής του κόστους.
Ήταν πάρα πολλοί οι συνάδελφοί μας που προτίμησαν ανεξέλεγκτα τα απορρίμματα να εναποτίθενται σε δάση, πλαγιές, δίπλα σε θάλασσες λίμνες, ποτάμια, αντί να αποδεχτούν τη λειτουργία σύγχρονων εγκαταστάσεων, που απαντούν στο πρόβλημα.
Γιατί τα προβλήματα δεν εξορκίζονται, δεν αντιμετωπίζονται κλείνοντας τα μάτια και κοιτώντας το μικροπολιτικό κόστος. Αντιμετωπίζονται με σχέδιο, με πρόταση και με έργο
3. ¶μεση υλοποίηση των μονάδων επεξεργασία απορριμμάτων
Να οικοδομηθεί η μονάδα κομποστοποίησης προδιαλεγμένων πράσινων στην Ανατολική Αττική. Να κατασκευαστούν – ολοκληρωθούν τα δύο ΕΜΑΚ της Δυτικής Αττικής.
3. ¶μεση υλοποίηση των μονάδων τελικής διάθεσης των υπολειμμάτων
Να κατασκευαστεί ο ΧΥΤΑ Δυτικής Αττικής.
Να κατασκευαστούν οι 2 ΧΥΤΑ Ανατολικής Αττικής
4. Να υλοποιηθεί επιτέλους ο Ν.2939/01,
Να προχωρήσει επιτέλους η «ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ Α.Ε.» με σεβασμό στον θεσμικό ρόλο των ΟΤΑ, στις επενδύσεις στην Αττική. Να οικοδομηθούν τα 3 ΚΔΑΥ και να επέλθει στροφή στη συλλογή των απορριμμάτων με σταδιακή, άμεσης όμως έναρξης, εφαρμογή των δύο ρευμάτων (συσκευασίες – υπόλοιπα) για τις 3 Νομαρχίες της Αττικής και εφαρμογή των δύο ρευμάτων (πράσινα- υπόλοιπα) για τη Νομαρχία Αν. Αττικής.
Είναι άμεση η ανάγκη, τα παραπάνω προγράμματα να ξεκινήσουν παράλληλα σήμερα .
Βεβαίως δεν αγνοούμε την ανάγκη να προχωρήσει ολοκληρωμένη λύση για την βιολογική ιλύ (πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια) της Ψυτάλλειας σύμφωνα με τον Περιφερειακό Σχεδιασμό. Και εδώ τονίζω ότι ο Εθνικός και ο Περιφερειακός Σχεδιασμός ρητά προβλέπουν η χωνεμένη και αφυδατωμένη ιλύς, χωρίς ξήρανση, να αξιοποιείται για συνκομποστοποίηση στα δύο ΕΜΑΚ της Δυτικής Αττικής. Οποιαδήποτε απαιτούμενη εκ των πραγμάτων προσωρινή λύση ΔΕΝ πρέπει να ανατρέπει αυτή τη στρατηγική η οποία έχει χαραχθεί ύστερα από πολύχρονες μελέτες και ερευνητικά προγράμματα.
Στο μεταξύ πρέπει να αναζητήσουμε τρόπους πιο αποτελεσματικής και σίγουρης αξιοποίησης των παραγόμενων υλικών από ΟΛΕΣ τις εγκαταστάσεις επεξεργασίας των απορριμμάτων. Στο πλαίσιο αυτό μπορούμε να προβληματιστούμε για τις τεχνολογίες ενεργειακής αξιοποίησης του RDF , ή και των υπολειμμάτων από άλλες επεξεργασίες.
Η θερμοκαταστροφή σύμμεικτων απορριμμάτων χωρίς επεξεργασία και κυρίως χωρίς διαλογή στην πηγή και ανάκτηση υλικών παραβαίνει κατάφορα την ισχύουσα Κοινοτική και Εθνική Νομοθεσία και ΑΝΗΚΕΙ ΣΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ είτε το θέλουμε είτε όχι.
Επιπροσθέτως :
α) η υψηλή υγρασία των απορριμμάτων (σε αντίθεση με τις χώρες της κεντρικής Ευρώπης), που οφείλεται στην υψηλή συμμετοχή στην σύσταση των απορριμμάτων των ζυμώσιμων υλικών λόγω των ιδιαίτερων Μεσογειακών διατροφικών συνθηκών, έχει σαν αποτέλεσμα την χαμηλή ενεργειακή απόδοση της μεθόδου,
β) οι βεβαρημένες συνθήκες ρύπανσης του ατμοσφαιρικού περιβάλλοντος εντός του λεκανοπεδίου, ανεξάρτητα από τις δυνατότητες υψηλού βαθμού καθαρισμού των απαερίων καύσης,
γ) οι δυσοίωνες προβλέψεις περί κοινωνικής αποδοχής της επένδυσης,
δ) το πολλαπλάσιο επενδυτικό αλλά και λειτουργικό κόστος έναντι της μεθόδου μηχανικής ανακύκλωσης - κομποστοποίησης
δεν καθιστούν ως πρώτη επιλογή τις τεχνολογιών θερμικής επεξεργασίας. Φυσικά οι λόγοι αυτοί συνεχίζουν να ισχύουν και σήμερα.
Ταυτόχρονα υπάρχει ανάγκη θεσμικών συμπληρώσεων και επί μέρους αλλαγών κυρίως στη διευκρίνιση της συνεργασίας των ΟΤΑ και των Συνδέσμων τους με την ιδιωτική πρωτοβουλία με τρόπο που να αξιοποιείται η ευελιξία της δεύτερης αλλά και να κατοχυρώνεται – και όχι να αναιρείται - η συνταγματική αρμοδιότητα των ΟΤΑ να διαχειρίζονται κυρίαρχα αλλά και με μεθόδους βιώσιμης ανάπτυξης, τα απορρίμματα. Είναι ανάγκη οι μονάδες επεξεργασίας να αντιμετωπίζονται από τους ΟΤΑ (και επομένως από τις νέες θεσμικές προβλέψεις) και ως επενδύσεις που θα εμπορευτούν τα προϊόντα τους.
Κλείνοντας, εκ μέρους της Διοικούσας Επιτροπής της ΕΕΧ
ευχαριστώ το Πανελλήνιο Σύλλογο Χημικών Μηχ/κων όσους εργάσθηκαν, πάντα σε εθελοντική βάση, για τις προσπάθειες που κατέβαλαν να γίνει η σημερινή ημερίδα, και εύχομαι κάθε επιτυχία τόσο στους στόχους και τις επιδιώξεις των εργασιών της σημερινής ημερίδας σχετικά με τις εξελίξεις στον τομέα της διαχείρισης των στερεών αποβλήτων
Καλή Επιτυχία σας
Για την Ένωση Ελλήνων Χημικών
Γιώργος Αρβανίτης
Μέλος της Διοικούσας Επιτροπής της ΕΕΧ
& Αντιπρόεδρος Τμήματος Περιβάλλοντος – Υ&ΑΕ ΕΕΧ
