Το σημερινό τοπίο για την πρόσβαση στην Ανώτατη εκπαίδευση

Υπάρχουν 3 κατευθύνσεις Θεωρητική- Θετική – Τεχνολογική.
Η θετική και η τεχνολογική κατεύθυνση δίνουν ακριβώς την ίδια δυνατότητα πρόσβασης στην τριτοβάθμια εκπαίδευση για τις σχολές Θετικών και Τεχνολογικών Επιστημών. Τα εξεταζόμενα μαθήματα για την εισαγωγή στις σχολές αυτές είναι αντίστοιχα:

• Τα τελευταία δύο χρόνια ο αριθμός υποψηφίων από τη θετική κατεύθυνση είναι λίγο μεγαλύτερος από 10.000 μαθητές, ενώ από την τεχνολογική 2 είναι περίπου 39.000 μαθητές.

Αποτέλεσμα: Μεγάλος αριθμός φοιτητών στα τμήματα των Φυσικομαθηματικών σχολών, των Πολυτεχνείων και της Γεωπονικής εισέρχονται χωρίς να έχουν διδαχθεί και εξεταστεί τη Χημεία κατεύθυνσης.

• Με δεδομένα ότι:

Α. το γνωστικό υπόβαθρο καθορίζει τη δυνατότητα εξέλιξης και την ικανότητα ανταπόκρισης στις γνωστικές απαιτήσεις του αντικειμένου σπουδών, σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης,
Β. Η Χημεία:

• είναι το κύριο αντικείμενο σπουδών σε πάνω από 30 τμήματα

( Χημικά τμήματα, Τμήματα Χημικών Μηχανικών, Γεωπονικές σχολές και Γεωργικά Πανεπιστήμια, Φαρμακευτική, Σχολές Τεχνολογίας Υλικών, Σχολές Μηχανικών Περιβάλλοντος, Σχολές Περιβάλλοντος, Τμήματα Τεχνολογίας Τροφίμων, Τμήματα Διαιτολογίας, Κλωστουφαντουργίας, Οινολογίας κ.ά)

• διδάσκεται ως υποχρεωτικό μάθημα στα πρώτα εξάμηνα 162 σχολών της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης,
• και είναι απολύτως αναγκαία για την κατανόηση και άλλων επιστημών, όπως η Βιολογία, η Βιοχημεία κ.ά.,

η εισαγωγή φοιτητών που δεν έχουν στοιχειώδεις γνώσεις Χημείας έχει υποβαθμίσει το επίπεδο και έχει προκαλέσει σοβαρότατες δυσχέρειες στην λειτουργία όλων αυτών των σχολών.

• Τα αλυσιδωτά προβλήματα που προκάλεσε η εισαγωγή φοιτητών στις σχολές των Θετικών και Τεχνολογικών Επιστημών χωρίς στοιχειώδεις γνώσεις Χημείας είχαν ως αποτέλεσμα την έντονη παρέμβαση των καθ΄ ύλη αρμόδιων φορέων προς το αρμόδιο ΥΠ.Ε.Π.Θ.

Συγκεκριμένα έντονες διαμαρτυρίες για το θέμα έχουν απευθύνει:
Εθνικό Μετσόβειο Πολυτεχνείο
Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος
Εμποροβιοτεχνικό Επιμελητήριο 
Πολυτεχνείο Κρήτης
Ένωση Ελλήνων Χημικών
Χημικό τμήμα Πανεπιστημίου Αθηνών
Χημικό τμήμα Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης
Χημικό τμήμα Πανεπιστημίου Πατρών
Χημικό τμήμα Πανεπιστημίου Ιωαννίνων
ΤΕΙ Αθήνας
ΤΕΙ Κρήτης
Μεταξύ των αντιδράσεων που έχουν σημειωθεί για το ίδιο θέμα θα πρέπει να σημειώσουμε:
Την επερώτηση που έχει απευθύνει προς τον Υπουργό Παιδείας κ. Ευθυμίου, ο σημερινός Υφυπουργός Παιδείας κ. Καλός
Τη συνέντευξη του κ. Καραμάνου σημερινού Γ.Γ. του ΥΠ.Ε.Π.Θ. με την ιδιότητά του ως πρύτανη του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθήνας 
Δύο επερωτήσεις ( από το βουλευτή του Συνασπισμού κ. Αμπατζόγλου και από το βουλευτή του ΠΑ.ΣΟ.Κ κ. Φωτιάδη) και μία κατάθεση εγγράφου στη Βουλή των Ελλήνων (από το βουλευτή του Συνασπισμού κ. Κουβέλη). 
Ενδεικτικά παραθέτω την απάντηση της Υπουργού κ. Γιαννάκου στην ερώτηση του βουλευτή κ. Φωτιάδη: 
«Απαντώντας στις ερωτήσεις με αριθμούς 1377/9-6-04 και 1452/15-6-04 σχετικά με τη διδασκαλία της Χημείας στο Λύκειο, σας γνωρίζουμε ότι η πρόταση της Ένωσης Ελλήνων Χημικών θα ληφθεί υπόψη κατά τη συζήτηση για την αναμόρφωση των Προγραμμάτων Σπουδών στο Λύκειο και τον τρόπο πρόσβασης των μαθητών στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση».

Το νέο τοπίο στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση

Τη Δευτέρα 5/2/2007 το Υπουργείο Παιδείας ανακοίνωσε στον τύπο τις προτάσεις του για τη λειτουργία των Επαγγελματικών Λυκείων (ΕΠΑ.Λ.). Οι ανακοινώσεις αυτές εμπεριέχουν ασυνέπειες και αντιφάσεις σε σχέση με τις εξαγγελίες και τις δεσμεύσεις της Υπουργού Παιδείας τις οποίες επισημαίνουμε:

Ασυνέπεια 1η 
Παρά τις επανειλημμένες δεσμεύσεις της Υπουργού Παιδείας για συνολικό σχεδιασμό στη Δευτεροβάθμια εκπαίδευση και για κατάθεση πρότασης για αλλαγή του συστήματος πρόσβασης στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, ανακοινώνει πρόταση για τα Επαγγελματικά Λύκεια στην οποία ενσωματώνει και την πρόσβαση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. 
Πως θα συνδυαστεί με το ενιαίο λύκειο για το οποίο ακόμη δεν έχει αρχίσει ούτε καν ο «διάλογος»;

Ασυνέπεια 2η 
Η ανακοίνωση για τα ΕΠΑ.Λ. προηγήθηκε της γνωμοδοτικής συνεδρίασης του Π.Ι. που είναι το θεσμοθετημένο συμβουλευτικό όργανο της Υπουργού Παιδείας, γεγονός που εγείρει ερωτηματικά για το ποιοι και με ποια κριτήρια καθορίζουν την εκπαιδευτική πολιτική ( Η τελική συνεδρίαση του Π.Ι. έγινε την Τρίτη 6/2/06. Η Ε.Ε.Χ. έχει ήδη ζητήσει τα πρακτικά της συνεδρίασης).

Φυσικά δεν ζητήθηκε η γνώμη των αρμόδιων φορέων, όπως για παράδειγμα η Ένωση Ελλήνων Χημικών που είναι επίσημος σύμβουλος του κράτους για θέματα Χημείας. 
Τόσο η Υπουργός Παιδείας, όσο και ο Υφυπουργός κ. Καλός είχαν δεσμευτεί για τη συμμετοχή της Ε.Ε.Χ. στη διαμόρφωση του νέου εκπαιδευτικού συστήματος.

Ασυνέπεια 3η 
Αδιαφορώντας για τις επιπτώσεις που είχε η έλλειψη γνώσεων Χημείας στο επίπεδο των τμημάτων της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και στην εξέλιξη των φοιτητών και αγνοώντας επιδεικτικά τις αντιδράσεις των φορέων, όχι μόνο δε διορθώνει στο νέο σχεδιασμό την πηγή της δυσλειτουργίας, αλλά την επεκτείνει και δημιουργεί προϋποθέσεις ολοκληρωτικής υποβάθμισης του επιπέδου μαθητών και φοιτητών.
Στην πρόταση για το σύστημα πρόσβασης στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση από τα ΕΠΑ.Λ:

• Προβλέπεται η δυνατότητα πρόσβασης στο πεδίο Ανθρωπιστικών Σπουδών (Φιλοσοφικές, Νομικές, Παιδαγωγικά…) από τους μαθητές των ΕΠΑ.Λ., οι οποίοι δεν έχουν διδαχθεί ούτε μία ώρα Αρχαία Ελληνικά σε καμία τάξη.

Πως θα αντεπεξέλθουν αυτοί οι φοιτητές στα χρονικά όρια των σπουδών που θέλει να ορίσει η κ. Υπουργός με το νέο νόμο πλαίσιο;

• Δεν προβλέπει ούτε μία ώρα διδασκαλίας της Χημείας στα πλαίσια των μαθημάτων Γενικής Παιδείας ούτε στη Β΄, ούτε στη Γ΄ τάξη του ΕΠΑ.Λ.

Σε έναν κόσμο που ταλανίζεται από σοβαρά περιβαλλοντικά προβλήματα, για τα οποία κυρίως ευθύνονται οι ανθρώπινες δραστηριότητες και η επιστήμη της Χημείας είναι περισσότερο από ποτέ απαραίτητη για την καλλιέργεια περιβαλλοντικής συνείδησης, για την ανάπτυξη κριτικής στάσης απέναντι στην κατανάλωση και για την διαμόρφωση υπεύθυνων πολιτών, η απαξίωση του μαθήματος εγείρει σοβαρές αμφιβολίες για τους στόχους της εκπαίδευσης.

Προβλέπει τη δυνατότητα εισαγωγής σε μαθητές που δεν έχουν διδαχθεί και εξεταστεί Χημεία στα τμήματα της Θετικής και της Τεχνολογικής κατεύθυνσης και επειδή η καταστροφή έτσι δεν είναι ολοκληρωτική, την επεκτείνει και στα τμήματα των Επιστημών Υγείας.

Με δεδομένο ότι η Χημεία είναι το απαραίτητο γνωστικό υπόβαθρο για την κατανόηση της Βιολογίας, ότι είναι προαπαιτούμενο μάθημα σε 162 τμήματα ΑΕΙ και ΤΕΙ, από τα οποία σε πάνω από 30 είναι το κύριο γνωστικό αντικείμενο (η Βιολογία αντίστοιχα είναι προαπαιτούμενο μάθημα σε 20-25 τμήματα ΑΕΙ και ΤΕΙ) η εξαφάνισή της από το Επαγγελματικό Λύκειο είναι είτε ύποπτη, είτε αποτέλεσμα εγκληματικής ανικανότητας.
Θα πρέπει να υπογραμμίσουμε ότι κανένα σύστημα εισαγωγής σε τμήματα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης σε όλη την Ευρώπηδεν προβλέπει την εισαγωγή σε Ιατρικές, Οδοντιατρικές, Φαρμακευτικές, Γεωπονικές σχολές, Χημικά τμήματα, τμήματα Χημικών Μηχανικών και Μηχανικών Περιβάλλοντος χωρίς οι υποψήφιοι να έχουν διδαχθεί και ανταποκριθεί με επάρκεια στο μάθημα της Χημείας.

Τα σοβαρά ερωτήματα που εγείρονται από τις μεθόδους και τις προτάσεις του ΥΠ.Ε.Π.Θ. για τη λειτουργία των ΕΠΑ.Λ.

• Είναι αναβάθμιση της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης οι απόφοιτοί της να μην έχουν καμία γνώση Χημείας, δηλαδή καμία πρόσβαση στην κατανόηση των περιβαλλοντικών προβλημάτων, των θεμάτων της διατροφής, της χρήσης των χημικών προϊόντων και των λειτουργιών της φύσης;
• Πως θα επιτευχθεί η αναβάθμιση του επίπεδου των σπουδών στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, όταν το έμψυχο δυναμικό δε θα διαθέτει στοιχειώδεις γνώσεις υποδομής;
• Πως θα αντεπεξέλθουν αυτοί οι φοιτητές στα χρονικά όρια των σπουδών που θέλει να ορίσει η κ. Υπουργός με το νέο νόμο πλαίσιο;
• Στο νόμο πλαίσιο που ανακοίνωσε η Υπουργός Παιδείας υπάρχει η πρόβλεψη ορισμένα μαθήματα να είναι προαπαιτούμενα για την συνέχιση των σπουδών. Με δεδομένο ότι η Χημεία των πρώτων εξαμήνων θα είναι προαπαιτούμενο μάθημα σε πολύ μεγάλο αριθμό σχολών, τις οποίες έχουμε ήδη αναφέρει, πως θα μπορέσουν οι φοιτητές να αντιμετωπίσουν το μάθημα αυτό χωρίς καμία υποδομή;

Η Ε.Ε.Χ. εκτιμά ότι και το θέμα της λειτουργίας των ΕΠΑ.Λ. αποτελεί ένα σημαντικό θέμα για τη διαμόρφωση του τοπίου στην εκπαίδευση και η εφαρμογή των προτάσεων αυτών θα έχει σοβαρές και αλυσιδωτές συνέπειες, τόσο στην κοινωνία όσο και στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση και γι΄ αυτό θα πρέπει να υπάρξουν άμεσες αντιδράσεις.
Για οποιαδήποτε επιπλέον πληροφορία είμαστε στη διάθεσή σας

• Στον εθνικό διάλογο για την Παιδεία οι Επιστημονικές Ενώσεις, μεταξύ των οποίων και η Ε.Ε.Χ., είχαν κληθεί να συμμετάσχουν με έναν εκπρόσωπο για όλες τις ενώσεις. Είναι προφανές ότι αυτή η επιλογή ακυρώνει τη συμμετοχή των Επιστημονικών Ενώσεων, διότι ήταν πρακτικά ανέφικτο ο εκπρόσωπος μίας επιστήμης να διαχειριστεί τις θέσεις και τις απόψεις των υπόλοιπων ενώσεων.
• Ο σχετικός πίνακας όλων των σχολών που έχουν ως υποχρεωτικό μάθημα τη Χημεία στα πρώτα εξάμηνα σπουδών είναι διαθέσιμος
• Οι έγγραφες παρεμβάσεις των φορέων που αναφέρονται είναι επίσης διαθέσιμες από το αρχείο της Ε.Ε.Χ.
• Η δέσμευση της Υπουργού Παιδείας είναι καταγεγραμμένη στα πρακτικά της Βουλής:

http://www.parliament.gr/ergasies/showfile.asp;file=es040917.txt

• Οι δημόσιες δεσμεύσεις του Υφυπουργού κ. Καλού σε συνέντευξη τύπου της Ε.Ε.Χ. έχουν δημοσιευτεί στην εφημερίδα ΗΜΕΡΗΣΙΑ στις 3/6/2004 σε άρθρο με τίτλο:

«Τέλος στις …αλχημείες με τη Χημεία»
«Την αναβάθμιση του μαθήματος της Χημείας στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση -το οποίο υφίσταται έναν ιδιότυπο «διωγμό» τα τελευταία χρόνια- προανήγγειλε ο υφυπουργός Παιδείας Γ. Καλός σε ημερίδα που διοργάνωσε χθες η Ενωση Ελλήνων Χημικών. 
Ο υφυπουργός διαβεβαίωσε ότι με τις επικείμενες αλλαγές στο Ενιαίο Λύκειο, αλλά και τη μετατροπή των ΤΕΕ σε Επαγγελματικά Λύκεια η Χημεία θα πάρει τη θέση που της αξίζει. «Σε επίπεδο εξεταζομένων μαθημάτων, συνεργαζόμαστε με το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, ώστε τα μαθήματα ανά Κατεύθυνση να είναι αυτά που πρέπει», σημείωσε και πρόσθεσε πως δεν θα υπάρχει μονόωρο μάθημα, όπως είναι η Χημεία και η Φυσική. «Όποια γνώση αποδεικνύεται ωφέλιμη, όπως η Χημεία, είναι εγκληματικό να απορρίπτεται από το εκπαιδευτικό σύστημα. Η Χημεία είναι σαν το άζωτο. Δεν καίγεται και όποιος την κάψει καίγεται», τόνισε ο κ. Καλός και κάλεσε την Ένωση Ελλήνων Χημικών, ως θεσμοθετημένος σύμβουλος του κράτους, να συμμετάσχει στη διαμόρφωση του προγράμματος σπουδών».

• Η επερώτηση του κ. Καλού για την υποβάθμιση της διδασκαλίας της Χημείας βρίσκεται στα πρακτικά της Βουλής.
• Σε άρθρο της εφημερίδας ΤΑ ΝΕΑ (7/5/2001)με τίτλο:

«Τα ΑΕΙ και η αναβάθμιση των ΤΕΙ» ο κ. Καραμάνος αναφέρει χαρακτηριστικά: 
«Κατ' αρχήν, και προς αποφυγή ηθελημένων ή μη παρερμηνειών, θα πρέπει να διευκρινισθεί ότι "εφαρμοσμένες επιστήμες" είναι εκείνες που αξιοποιούν γνώσεις βασικών επιστημών για επίλυση σημαντικών πρακτικών προβλημάτων, όπως π.χ. υγείας (ιατρική), κατασκευών (επιστήμες μηχανικού), γεωργικής παραγωγής (γεωπονία) κ.λπ. Ειδικότερα, η γεωπονία είναι μία εξαιρετικά σύνθετη επιστήμη, που συνδυάζει γνώσεις βιολογίας, χημείας, φυσικής, μαθηματικών και οικονομίας…»